Kahramanmaraş’ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleri merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerden etkilenen iller arasında yer alan Diyarbakır’da 1’i boş olmak üzere 7 bina yıkıldı. Yıkılan binalarda 414 kişi hayatını kaybederken, 912 kişi de yaralandı. Binaların yıkılmasıyla ilgili soruşturmaların sürdüğü kentte, gözaltına alınan 39 kişiden 15’i ‘olası kasten öldürme’ suçundan tutuklanarak cezaevine gönderildi. Diğer 22 zanlı adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
“YALNIZCA UYGUN TEKNİKLERLE YAPILMAKTADIR”
Diyarbakır’da yıkılan binalarla ilgili değerlendirmelerde bulunan Dicle Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Genel Jeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. , altı killi zemin.Bu bölgelerde oluşan katlar üzerine yapılan binalar uygun teknikle ve yapı kalitesi uygun olsaydı hiç birinin yıkılma riski olmazdı.Delirme yapılarak sarsıntılara karşı sağlam binalar yapılabilir. Kötü yerlerde ve su sorunu olan yerlerde kazıklar.Binanın sadece uygun tekniklerle yapılmasıyla iş bitmiyor.Üstelik binayı mutlaka savunmalıyız.Binanın statiğini hiçbir şekilde bozmamalıyız. “Altındaki sütunları uygunsuz bir şekilde geniş bir alan oluşturacak şekilde kesersek binayı topal bir ördeğe çeviririz. Bir sarsıntıda, o bina çökmek zorunda kalacak” dedi.
“GALLERIA’NIN ÇEVRESİNDE KURU YAĞMUR OLDUĞUNA DAİR VERİLERİ VAR”
Yıkılan Galeria Alanı’nın yapımından önce kurumuş bir dere olduğunu belirten Prof. sitede sütun kesme iddiasının yanı sıra bir de yeraltı suyu sorunu vardı.Bunlar tabii ki ön veri.Daha detaylı çalışmalar ileride yapılacak.Galeria Sitesi yapılmadan önce bu bölgede kurumuş bir dereden söz ediliyor. Veriler bu doğrultudadır.Aslında eski Diyarbakır Müzesi’nin yıkılma nedenlerinden biri de bodrum katında yeraltı sularının birikmesi sonucu binanın yıpranmasına ve temelinin zayıflamasına neden olmasıdır. berbat bir yerde zemin güzelleştirmesi yapılarak yapılabilir.Ayrıca yer altı suyu varsa hatta mümkünse o suyu binanın temelinden uzaklaştırmamız gerekir.Bu sayede çürüme riskini ortadan kaldırabiliriz. binanın temeli. Dünyada örneği yok bina dışında balkonlarımız var. Bu balkonları çevreliyoruz ve yüklüyoruz. Bazıları buzdolabı gibi şeyler koyar, diğerleri. Bu nedenle yüklenerek binanın statiğini ve stabilitesini bozar. Mimari açıdan bakıldığında kolonlar kesilerek yapıda genişletmeler yapılmaktadır. Bunlara dikkat etmemiz gerekiyor. Bina çevresindeki değişiklikler, yeni bina yapılırken mevcut binanın temelden daha derin olması, otopark gibi etkenler binayı dengesiz hale getirir. Bu, çökme riskine neden olur. Diyarbakır’daki başlıca sebepler şu şekildedir. Ama malzemeler de önemli. Araştırma daha iyi sonuçlar verecektir. Bu bölgede deniz yoktur, deniz kumu kullanma şansı yoktur. Ancak derelerimizden, özellikle Dicle Nehri’nden gelen çakıl beton karışımında kullanılıyorsa yıkamayız. Yıkamadığımızda oradaki killer ister istemez betonun zayıflamasına ve dayanımının düşmesine neden olur. Bu da bir faktör. Detaylı araştırma yapıldıktan sonra kamuoyu ile paylaşılacaktır. Binaları inandırıcı ve yerleşime uygun hale getirmeliyiz ifadelerini kullandı.
“İLK PARAMETRE KOLONU KESEBİLİR”
Galeria Sitesi’nin yıkılmasında birçok etken olduğunu belirten Prof. bence iyi bir mimar ve mühendis kötü zemin üzerine depreme veya afete uygun kaliteli binalar yapan kişi demektir.Bunu insan kalitesi oluşturur.Galeria Sitede bir çok faktör vardır birinci parametre kolon kayması olabilir.İkinci parametre ise kolon kayması olabilir. parametre, yeraltı su seviyesinin yüksek olması, onu rahatsız etmesi ve dipte alüvyonlu bir alana sahip olması, temelin bu tekniklere göre yapılmamasıdır.Üçüncü parametre ise, temelin balkon sarkıtması gibi yanlarında yeni inşaatlar yapılarak zayıflatılmasıdır. yumuşatmak, gevşetmek, gevşetmek ve dengesini bozmak için de bir etkendir.Ayrıca beton yaparken ve dökerken pas stokları kullanmamak ve demir boşluklarını ayarlamamak da bir etkendir.Bunlar da birer etkendir.Demirlerin yorulması. Ancak ütü ve benzeri eserler bir süre dış etkenlere maruz kalır. Ütülerin orta temasları yapılmaz, bunlar hep insan kalitesiyle yapılır. Sonra vibratör kullanılmaması, betonda ayrışma gibi sebepler vardır. Binanın kalitesini kendimiz bozarız. Öyleyse. Maliyet olarak binanın yüzde 10’unu bile etkilemez.”
